Наименование памятника: Памятник кюйши Каршыге Ахмедиярову (1946-2010 гг.)
Типологическая принадлежность: сооружение монументального искусства
Периодизация памятника: 2019 г.
Местонахождение памятника: город Атырау, перед гостиницей Казахстан
Исторические данные: Каршыга Ахмедияров родился 25 марта 1946 году в селе Тандай, Махамбетского района Гурьевской области, выходец из рода Төлеңгіт. Выдающийся казахский композитор, дирижер, концертмейстер, музыкант, солист, кюйши, виртуозный домбрист, педагог, профессор Казахской национальной консерватории им. Курмангазы (1993). Почëтный работник образования Республики Казахстан. Народный артист Казахстана. Лауреат Государственной премии Казахской ССР.
С 1965 по 1972 год обучался в Государственной консерватории им. Курмангазы. Одновременно выступал в оркестре народных инструментов им. Курмангазы. С 1974 года преподавал в Алматинской консерватории.
В 1986 году стажировался в Московской консерватории по курсу дирижирования.
С 1993 года - профессор КНК им. Курмангазы, с 1996 года - заведующий кафедрой «Домбра».
В репертуаре Ахмедиярова - произведения народных и современных композиторов, русской и зарубежной классики. Он автор обработок и интерпретаций многих сочинений казахских народных композиторов. Им создан ряд произведений инструментальной музыки — домбровые кюи «Нарын», «Радость», «Белая береза», «Желдірме», «Грусть» и другие.
Побывал с гастролями не только в республиках СССР, но и в Болгарии, Венгрии, Польше, Чехословакии, Югославии, на Кубе, в Финляндии, во Франции, в Италии, Индии, Анголе, Йемене, Португалии, Японии, США, на Филиппинах.
К. Ахмедияров - педагог, внесший значительный вклад в воспитание молодого поколения казахских музыкантов, в формирование национального сознания. Он автор нескольких книг и методических пособий для вузов.
Описание памятника: Общая высота скульптуры - 3,5 метра. Скульптура установлена на гранитном постаменте. В правой руке он держит домбру и сидит на стуле. Автор памятника – скульптор Едиге Рахмадиев.
Статус памятника: В списке предварительного учета объектов историко-культурного наследия
Ескерткіштің атауы: Күйші Қаршыға Ахмедияровтің (1946-2010 жж.) ескерткіші
Типологиялық тиістілік: монументтік өнер құрылысы
Ескерткіштін кезеңділігі: 2019 ж.
Ескерткіштің орналасқан жері: Атырау қаласы, «Қазақстан» қонақүйінің алдында
Тарихи деректер: Қаршыға Ахмедияров 1946 жылы 25 наурызда Гурьев облысы, Махамбет ауданы, Таңдай ауылында дүниеге келген. Төлеңгіт руынан шыққан. Ол қазақтың көрнекті композиторы, дирижері, концертмейстері, музыканты, жеке орындаушы, күйші, виртуозды домбырашы, оқытушы, Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының профессоры (1993). Қазақстан Республикасының білім беру ісінің құрметті қызметкері. Қазақстанның халық әртісі. Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты болды. 1965-1972 жылдары Құрманғазы атындағы мемлекеттік консерваторияда оқыды. Сонымен бірге ол халық аспаптары оркестрінде өнер көрсетті. Құрманғазы. 1974 жылдан бастап Алматы консерваториясында сабақ берді. 1986 жылы Мәскеу консерваториясында дирижерлық курста тағылымдамадан өтті. 1993 жылдан бастап - Құрманғазы атындағы ҚҰК профессоры, 1996 жылдан – «Домбыра» кафедрасының меңгерушісі болды.
Ахмедияровтың репертуарында қазіргі заман композиторларының,қазақ, орыс және шетелдік классиктердің шығармалары бар. Ол қазақ халық композиторларының көптеген шығармаларын өңдеулер мен интерпретациялардың авторы. Ол бірнеше аспаптық музыкалық шығармаларды - «Нарын», «Қуаныш», «Ақ қайың», «Желдірме», «Қайғы» және басқа да домбыра күйлерін жазды. Ол гастрольдік сапармен КСРО республикаларына ғана емес, сонымен қатар Болгария, Венгрия, Польша, Чехословакия, Югославия, Куба, Финляндия, Франция, Италия, Үндістан, Ангола, Йемен, Португалия, Жапония, АҚШ, Филиппиндерге барды.
Қ.Ахмедияров - қазақ музыканттарының жас ұрпағын тәрбиелеуге, ұлттық сананы қалыптастыруға зор үлес қосқан мұғалім. Ол бірнеше кітаптар мен университеттерге арналған оқу-әдістемелік құралдардың авторы болып табылады.
Ескерткіштің сипаттамасы: Мүсіннің жалпы биіктігі - 3,5 метр. Мүсін граниттен дайындалған тұғырға орнатылған. Оң қолына домбыра ұстатылып, отырғышта отырған кейпі бейнеленген. Ескерткіштің авторы, мүсінші - Едіге Рахмадиев.
Ескерткіштің мәртебесі: Тарихи-мәдени мұра объектілерінің алдын-ала есепке алу тізімінде
Monument name: Monument to kyuishi Karshyga Akhmedyarov (1946-2010)
Typological affiliation: monumental art structure
Periodization of the monument: 2019
Location of the monument: Atyrau city, in front of the hotel Kazakhstan
Historical data: Karshyga Akhmedyarov (Kazakh: Karshyga Akhmediyarov; March 25, 1946, village Tandai, Baksay district of Guryev region (now Kurmangazy district of Atyrau region, Kazakhstan), a native of the Tulengit clan - June 7, 2010, Alma-Ata) - distinguished Kazakh composer, conductor , musician, soloist, kyuishi, virtuoso dombra player, teacher, professor of the Kazakh National Conservatory named after Kurmangazy (1993). Honorary Worker of education of the Republic of Kazakhstan. People's Artist of Kazakhstan. Laureate of the State Prize of the Kazakh SSR.
From 1965 to 1972 he studied at the Kurmangazy State Conservatory. At the same time, he performed in the Kurmangazy orchestra of folk instruments. Since 1974 he taught at the Almaty Conservatory.
In 1986 he completed an internship at the Moscow Conservatory on the course of conducting.
Since 1988 he has worked in the Kurmangazy orchestra of folk instruments - conductor, soloist, concertmaster of the group of dombra players.
Since 1993 - professor of the Kurmangazy Kazakh National Conservatory, since 1996 - head of the department "Dombra".
Akhmedyarov is a universal musician: conductor, researcher, composer, kyuishi, an outstanding performer who showed the world the richness of Kazakh culture with his art. Akhmedyarov's repertoire includes works by folk and contemporary composers, Russian and foreign classics. He is the author of arrangements and interpretations of many works of Kazakh folk composers. He created a number of works of instrumental music - dombra kyuis "Naryn", "Joy", "White Birch", "Zheldirme", "Sadness" and others.
He toured not only in the republics of the USSR, but also in Bulgaria, Hungary, Poland, Czechoslovakia, Yugoslavia, Cuba, Finland, France, Italy, India, Angola, Yemen, Portugal, Japan, USA and the Philippines.
Akhmedyarov is a teacher who made a significant contribution to the education of the young generation of Kazakh musicians, to the formation of national consciousness. He is the author of several books and teaching aids for universities.
Description of the monument: Overall height of the monument is 3,5 meters. The author of the monument is sculptor Yedige Rakhmadiyev.
Monument status: In the list of preliminary registration of the historical and cultural heritage of the Atyrau region