Ескерткіштің атауы: Кеңес Одағының батыры Қайырғали Смағұловтың (1919-1993 жж.) бюсті
Типологиялық тиістілігі: монументтік өнер құрылысы
Ескерткіштің кезеңділігі: 1995 ж.
Ескерткіштің орналасқан жері: Атырау қаласы, Азаттық даңғылы
Тарихи деректер: Қайырғали Смағұлов 1919 жылы қазіргі Атырау қаласы, Томарлы ауылында дүниеге келген. 10 жасынан бастап Орал қаласындағы балалар үйінде тәрбиеленіп, жеті жылдық білім алды. Кейін Гурьев (Атырау) қаласындағы балық консервілеу зауытында жұмыс істеді. 1939 жылы әскер қатарына шақырылып, соғыс кезінде сержант болған. 1943 жылы 13 қыркүйекте Керчь қаласын азат етудегі ерлігі үшін оған Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. 1946 жылы майданнан оралды. Он жылдай Гурьев (Атырау) педагогикалық институтында әскери дайындық мамандығынан дәріс берді. 1970-1980 жылдары Гурьевтегі (Атырау) №12 кәсіптік-техникалық училищесінде тәрбиеші болды. 1973 жылы №12 кәсіптік-техникалық училищеде Қайырғали Смағұловқа арналған музей ашылды. 1989 жылы оған Атырау қаласының Құрметті Азаматы атағы берілді. Ол 1993 жылы қайтыс болды.
Ескерткіштің сипаттамасы: 1995 жылы 3 мамырда қалада облыстық әлеуметтік қамтамассыздандыру басқармасының ресми ғимаратының жанында қазақ халқының даңқты ұлына ескерткіш тұрғызылды. Сонымен қатар №2 лицейдің жоғары кәсіптік училищесінің (бұрынғы №3 КТУ) ғимаратында мемориалдық тақта орнатылды. Ескерткіш кейін Қ.Смағұлов бульварына көшірілген болатын. Ескерткіштің авторы – жергілікті мүсінші Серік Матениязов пен сәулетші Мақсот Құлшиев. Тұлғаның мүсіні гранит тастан қашалып жасалған. Ескерткіште «Кеңес Одағының Батыры, Атырау қаласының Құрметті Азаматы Қайырғали Смағұлов 1919-1993» сөздері жазылған.
Ескерткіш мәртебесі: Жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші.
Наименование памятника: Бюст Героя Советского Союза Каиргали Смагулова (1919-1993 гг.)
Типологическая принадлежность: Сооружение монументального искусства
Периодизация памятника: 1995г.
Местонахождение памятника: город Атырау, проспект Азаттык
Исторические данные: Каиргали Смагулов родился в 1919 году в селе Томарлы, города Атырау. С 10-летнего возраста воспитывался в детском доме Уральска, где получил семилетнее образование. Работал на рыбоконсервном комбинате в городе Гурьев (Атырау). Был призван в армию в 1939 году. Был сержантом в годы войны. 13 сентября 1943 года за проявленный героизм при освобождении города Керчи ему присвоено звание Героя Советского Союза. Вернулся в 1946 году с фронта. Около десяти лет преподавал военную подготовку в Гурьевском (Атырауском) педагогическом институте. В 1970-1980 гг. Работал педагогом в ПТУ №12 г. Гурьева (Атырау). В 1973 году в производственно-техническом училище № 12 открыт музей Каиргали Смагулову. В 1989 году удостоен звания почетный гражданин города Атырау. Умер в 1993 году.
Описание памятника: 3 мая 1995 года в городе возле служебного здания областного департамента социального обеспечения, где он работал, установлен памятник славному сыну казахского народа. В тот же день была установлена мемориальная доска на здании высшего, профессионального училища лицея № 2 (бывшего ПТУ №3). Позже его перенесли на бульвар К. Смагулова. Бюст высечен из целого камня. На памятнике имеется надпись: «Герой Советского Союза, Почетный гражданин города Атырау Каиргали Смагулов 1919-1993 гг».
Автор памятника местный скульптор Серик Матениязов и архитектор Максот Кулшиев.
Статус памятника: Памятник историко-культурного наследия местного значения
Monumentname: Bust of the Hero of the Soviet Union Kairgali Smagulov (1919-1993)
Typological affiliation: monumental art structures
Periodization of the monument: 1995
Location of the monument: Atyrau city, Azattyk avenue
Historicaldata: Kairgali Smagulov was born in 1919 in the village of Tendyk, Balykshy district. From the age of 10 he was brought up in an orphanage in Uralsk, where he received a seven-year education. He worked at a fish cannery in the Guryev city. In 1939 he was drafted into the army. He was a sergeant during the war. On September 13, 1943, he was awarded the title of Hero of the Soviet Union for his heroism during the liberation of the city of Kerch. He returned in 1946 from the front. In 1973, a museum for Kairgali Smagulov was opened at the Industrial and Technical School No.12. In 1989 he was awarded the title of honorary citizen of the city of Atyrau. He died in 1993.
Description of the monument: On May 3, 1995, in the city, near the office building of the regional department of social security, where he worked, a monument to the glorious son of the Kazakh nation was erected. On the same day, a memorial plaque was unveiled on the building of the higher, vocational school of Lyceum No.2 (former vocational school No.3). Later it was moved to K. Smagulovboulevard. The author of the monument is local sculptor Serik Mateniyazov and architect Maksot Kulshiyev. The bust is hewn from a single stone. There is an inscription on the monument: “Hero of the Soviet Union, Honorary Citizen of the city of Atyrau, Kairgali Smagulov 1919-1993”.
Monumentstatus: Monument of historical and cultural heritage of local significance