Академик Қаныш Имантайұлы Сәтпаевтың (1899-1964 жж.) ескерткіші

ҚАЗ

Ескерткіштің атауы: Академик Қаныш Имантайұлы Сәтпаевтың (1899-1964 жж.) ескерткіші

Типологиялық тиістілігі: монументтік өнер құрылысы

Ескерткіштің кезеңділігі: 2000 ж.

Ескерткіштің орналасқан жері: Атырау қаласы, Қ.Сәтпаев даңғылы

Тарихи деректер: Қаныш Сәтпаев (1899-1964 жж.) геолог, қоғам қайраткері, ұйымдастырушы және Қазақ КСР Ғылым академиясының бірінші президенті. Семей губерниясында дүниеге келген. 1926 жылы Томск технологиялық институтын бітірген. Қаныш Сәтпаев Қазақ КСР-інің Ғылым Академиясының Президенті (1946-1952 ж.ж. және 1955-1964 ж.ж.), 1942 жылы КСРО Мемлекеттік сыйлығының иегері, Ленин орденімен, Отан соғысы орденімен және медальдармен марапатталған. 1992 жылы 25 маусымда Қ.Сәтпаев атындағы көшесінде Қазақстан Ғылым Академиясының бірінші Президенті Қ.И.Сәтпаевқа арналған ескерткіш орнатылды. Ескерткішті қала әкімі Н.Махашев ашты. 2001 жылдың шілде айында ескерткіш Қ.Сәтпаев пен А.Байтұрсынов көшелерінің қиылысына көшірілді.

Ескерткіштің сипаттамасы: Қаныш Сәтпаевтың бюсті орналасқан алаңның жалпы ауданы - 1400 шаршы метрді құрайды. Ескерткіш куртин гранитінен жасалған. Оның биіктігі 4,52 м, ені 1,35 м. Тұғыр 12,2х12,2 м өлшемді пандуста орналасқан. Граниттен жасалған бюсттің салмағы - 1,2 тоннаны құрайды.

Ескерткіш бюсттің мүсіншісі – Әйнеков. Жоба жетекшісі және орындаушысы - сәулетші Медеуов.

Ескерткіш мәртебесі: Жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші.

РУС

Наименование памятника: Памятник академику Канышу Имантаевичу Сатпаеву (1899-1964 гг.)

Типологическая принадлежность: сооружение монументального искусства

Периодизация памятника: 2000 г.

Местонахождение памятника: город Атырау, проспект К. Сатпаева

Исторические данные: Каныш Сатпаев (1899-1964 гг.) геолог, общественный деятель, организатор и первый президент Академии Наук Казахской ССР. Уроженец Семипалатинской области. В 1926 году окончил Томский технологический институт. Президент Академии Наук Казахской ССР (1946-1952 гг. и 1955-1964 гг.). Лауреат Государственной премии СССР в 1942 году, награжден 4 орденами Ленина, орденом Отечественной войны и медалями. 25 июня 1992 года в городе установлен памятник первому Президенту АН Казахстана К.И.Сатпаеву, на улице носящей его имя. Памятник открыл Аким города Н.Махашев. В июле 2001 г. памятник перенесен на новое место на пересечении улиц К. Сатпаева и А. Байтурсынова напротив жилого дома.

Описание памятника: Сквер с бюстом Сатпаева представляет собой треугольник общей площадью 1400 кв. м. В центральной части сквера установлен бюст Сатпаева. Постамент памятника изготовлен из куртинского гранита. Высота постамента 4,52 м, ширина постамента 1,35 м. Постамент выполнен на пандусе размером 12,2х12,2 м. Бюст памятника выполнен из гранита. Вес бюста памятника Сатпаева 1,2 тонн.

Скульптор бюста памятника Айнеков. Руководитель и исполнитель проекта архитектор Медеуов.

Статус памятника: Памятник историко-культурного наследия местного значения

ENG

Monumentname: Monument to academician Kanysh Imantayevich Satpayev (1899-1964)

Typological affiliation: monumental art structures

Periodization of the monument: 2000

Location of the monument: Atyrau city, K. Satpayev avenue

Historical data: Kanysh Satpayev (1899-1964) geologist, public figure, organizer and first president of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR. The native of the Semipalatinsk region. In 1926 he graduated from the Tomsk Technological Institute. President of the Academy of Sciences of the Kazakh SSR (1946-1952 and 1955-1964). Laureate of the USSR State Prize in 1942, awarded 4 Orders of Lenin, the Order of the Patriotic War and medals. On June 25, 1992, a monument to the first President of the Academy of Sciences of Kazakhstan K.I.Satpayev was erected in the city, on the street bearing his name. The monument was unveiled by the city Akim N. Makhashev. Speakers werescientist secretary of the Academy of Sciences of the republic, corresponding member of the Academy of Sciences K.A. Sagadiyev, academician, writer Z. Kabdolov, first deputy Akim of the region R. Cherdabayev, as well as Sh. Batalova, K. Yusupov and Zh. Nazarov. The sculptor of the bust of the monument is Aynekov. Project manager and executor - architect Medeuov. The pedestal of the monument is lined with marble tiles. In July 2001, the monument was moved to a new place at the intersection of Satpayev and Baitursynov streets opposite the apartment building.

Description of the monument: The square with the bust of Satpayev is a triangle with a total area of 1400 sq. m. The bust of Satpayev is installed in the central part of the park. The pedestal of the monument is made of Kurtinskiy granite. The pedestal is 4.52 meters high and 1.35 meters wide. The pedestal is made on a ramp measuring 12.2x12.2 m with four cubic pedestals. The bust of the monument is made of granite. The weight of the bust of the Satpayev monument is 1.2 tons. The base of the area of the square is made of figured paving stones. The square is illuminated by lanterns. Small architectural shapes have been established. The background part from the residential building is visually isolated with a green stripe. Around the monument, outdoor lighting was improved, and small architectural shapes were established. A coloristic decision was made for the design of the facade of the building and the redevelopment of the first floors.

Monument status: Monument of historical and cultural heritage of local significance