Наименование памятника: Место захоронения поэта Мурата Монкеулы (1843-1906 гг.)
Типологическая принадлежность: сакральный объект
Периодизация памятника: 1906 год (в 1993 году был построен мавзолей)
Местонахождение памятника: Атырауская область, Индерский район, 3 км к северо-западу от села Жарсуат.
Исторические данные: Мурат Монкеулы (1843-1906) – айтыскер, поэт, жырау. Он родился в селе Карабау Кзылкогинского района Атырауской области. Остался сиротой в раннем возрасте и воспитывался его братом Матаем. В детстве обучался у сельского муллы. По примеру Есет бия и акына Абыл, он обучал Мурын жырау Сенгирбаевича. Свои поэтические способности он развивал, прежде всего, через айтыс. Он поэт и летописец ценнейших произведений казахской поэзии «Уш Киян», «Сарыарка», «Казтуган».
Описание памятника: Мавзолей построен в 1993 году из Мангистауского ракушечника. Его высота 8 метров, ширина 4 метра и длина 6 метров. Вверху мазара надпись «Мурат Монкеулы 1843–1903». Фундамент мавзолея - твердый бетон. Стены бетонные, снаружи и внутри покрыты ракушками. Крыша бетонная, купольная, прямоугольная. Длина - 5,4 м, ширина - 4,1 м. Портал у входа в гробницу имеет длину 1,6 м, ширину 2,8 м и высоту 4,5 м. Высота основной стены 4,4 м. Высота гробницы 8,10 м, включая остроту купола. Высота мазара: 0,7 м, огорожен чугуной цепью. Размер забора 9х7 м.
Мангистауский скульптор Копбол Демесинов построил мавзолей поэта Мурата.
Статус памятника: Памятник истории и культуры местного значения
Ескерткіштің атауы: Ақын Мұрат Мөңкеұлының (1843-1906 жж.) жерленген жері
Типологиялық тиістілік: киелі объектілер
Ескерткіштің кезеңділігі: 1906 жыл (1993 жылы мазар салынған)
Ескерткіштің орналасқан жері: Атырау облысы, Индер ауданы, Жарсуат ауылынан солтүстік-батысқа қарай 3км.
Тарихи деректер: Мұрат Мөңкеұлы (1843-1906) - айтыскерақын, жырау. Қазіргі Атырау облысыҚызылқоғаауданыҚарабауауылындадүниегекелген. Жасынанжетімқалып, ағасы Матайдың қолында тәрбиеленген. Ауылмолдасынанбілімалған. Есет би мен Абылақыннанөнегеалып, өзіМұрынжырауСеңгірбайұлынаұстаздықеткен. Ақындық өнерін ең алдымен айтыс арқылы шыңдап жетілдірген. Қазақ поэзиясындағы аса құнды «Үш қиян», «Сарыарқа», «Қазтуған» атты көлемді шығармаларды дүниеге әкелуші, шежіреші ақын.
Ескерткіштің сипаттамасы: Мазар 1993 жылы Маңғыстаудың ұлу тасынан тұрғызылған. Биіктігі 8 метр, ені 4 метр, ұзындығы 6 метр. Мазардың жоғарғы жағында «Мұрат Мөңкеұлы 1843-1903» деген жазу жазылған. Кесененің іргетасы – біртұтас бетон. Қабырғасы бетоннан, ішінен және сыртынан ұлу таспен қапталған. Төбесі бетонмен құйылған, күмбез. Жоспары тікбұрышты, ұзындығы – 5,4 м, ені – 4,1 м. Мазарға кіре берістегі порталдың ұзындығы – 1,6 м, ені – 2,8 м, биіктігі – 4,5 м. Басты қабырғаның биіктігі 4,4 м. Мазардың пішіні күмбез дөңгелек барабанға орнатылған. Күмбезге орнатылған үшкірмен қосып есептегенде мазардың биіктігі – 8,10 м. Мазардың биіктігі: 0,7 м шойыннан қоршалған. Қоршаудың көлемі 9х7 м.
Маңғыстаулық мүсінші Көпбол Демесінов Мұрат ақынның кесенесін тұрғызды.
Ескерткіштің мәртебесі: Жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіші
Monumentname: Burial place of the poet Murat Monkeyuly (1843-1906)
Typological affiliation: holy objects
Periodization of the monument: 1906 (The mazar was built in 1993)
Location of the monument: Atyrau region, Indersky district, 3 km north-west of Zharsuat village.
Historical data: Murat Monkeyuly (1843-1906) - aitysker, poet, zhyrau. He was born in the village of Karabau, Kyzylkoginsky district, Atyrau region. He was left an orphan at an early age and was raised by his brother Matai. As a child, he studied with a rural mullah. He taught Muryn zhyrau Sengirbayevich by the example of Eset biy and akyn Abyl. He developed his poetic abilities, first of all, through aitys. He is a poet and chronicler of the most valuable works of Kazakh poetry as“Ush Kiyan”, “Saryarka”, “Kaztugan”.
Description of the monument: The mausoleum was built in 1993 from the Mangistau shell rock. It is 8 meters high, 4 meters wide and 6 meters long. At the top of the mazar there is an inscription “Murat Monkeyuly 1843–1903”. The foundation of the mausoleum is solid concrete. The walls are concrete, outside and inside are covered with shells. The roof is concrete, domed, rectangular. Length - 5.4 m, width - 4.1 m. The portal at the entrance to the tomb is 1.6 m long, 2.8 m wide and 4.5 m high. The height of the main wall is 4.4 m. The height of the tomb is 8.10 m including the sharpness of the dome. The height of the mazar: 0.7 m, fenced with a cast-iron chain. The size of the fence is 9x7 m.
The mausoleum of the poet Muratwas built by Mangistau sculptor Kopbol Demesinov.
Monument status: Monument of history and culture of local importance